"Dat nooit weer...!" (WOII)

Zondag 16 november jl. woonde ik een rondleiding bij in Bergen op Zoom met als thema: de bevrijding. De rondleiding begon voor het oude stadhuis, waar dit beeld staat.
Wilhelmus Johannes Maria Antonius (Willem) Asselbergs, beter bekend onder zijn pseudoniem Anton van Duinkerken (Bergen op Zoom, 2 januari 1903 – Nijmegen, 27 juli 1968) was een Nederlandse dichter, essayist, hoogleraar, redenaar en literatuurhistoricus. In 1960 ontving hij de Constantijn Huygens-prijs en zes jaar later de P.C. Hooft-prijs.

Wie de film 'De Slag om de Schelde' heeft gezien weet dat er rond Bergen op Zoom fel is gevochten. De Canadezen hebben Bergen op Zoom bevrijd - en zij werden uiteraard feestelijk binnengehaald.

Bergen op Zoom kreeg op 27 oktober 1955 een Bevrijdingsmonument, gemaakt door Nicolaas van der Kreek (Bergen op Zoom 1896 – Bussum 1967). Op de sokkel van het beeld staat de tekst ‘Gewijd aan de gevallenen 1940-1945. Bevrijding van Bergen op Zoom 27 october 1944‘.

Het oude stadhuis van Bergen op Zoom, aan de Grote Markt, is nog steeds een plaatje. De geschiedenis gaat terug tot in de middeleeuwen.
Het eigenlijke stadhuis, ‘het schepenenhuis’, is al 600 jaar oud en gebouwd tussen 1398 en 1403.

De Draak is een van de oudste panden van Bergen op Zoom. Op 7 mei 1397 werd Bergen op Zoom getroffen door een stadsbrand waarbij bijna de gehele stad afbrandde. Er bleven slechts twee panden gespaard, De Olifant en De Draak, beide aan de Grote Markt. Niemand weet hoe oud De Draak precies is, omdat bij die stadsbrand ook de stadsarchieven verloren zijn gegaan. Aan de kelders onder het pand is te zien dat het goed mogelijk is dat De Draak al zeker 100 jaar bestond alvorens de stadsbrand uitbrak.

 

Nu een van de vele mooie panden in het centrum van Bergen op Zoom. Maar in WOII was dit het hoofdkwartier van de Duitsers in Bergen op Zoom. In de kelder zou een martelkamer geweest zijn.

Op dit eilandje in het Anton van Duinkerkenpark werd in de Tweede Wereldoorlog een tijdelijke begraafplaats gemaakt - de 'normale' was door bombardementen niet bruikbaar.

De synagoge stond op de nominatie om gesloopt te worden. Gelukkig werd dit voorkomen. In of al kort voor de oorlog werd het de opslagplaats voor een melkboer en er zat ooit ook een kinderwagenfabriek in.
In de kelder zijn nog steeds de rituele baden. Met Monumentendag is dit alles te bezoeken.

Op de muur van de synagoge hebben de Duitsers in de oorlog met teer een V-teken 'geschilderd'. Die is uiteraard verwijderd, maar als je goed kijkt is nog wel te zien waar deze was.

Erg interessant, zo'n 'bevrijdingswandeling'! Op 22 november is er nog één. Meer info hier.