“De gemiddelde leeftijd van molenwieken is ongeveer veertig jaar. Ik hoopte nog dat ze even mee zouden gaan, maar onderzoek wees uit dat er toch van alles aan mankeerde. Het staal was dunner door roestvorming en veel lasnaden waren niet meer in orde.” Molenaar Niek van Eekelen (64) heeft lang naar deze dag uitgekeken. “Het vervangen van de wieken maakt een molenaar normaal gesproken maar één keer in zijn werkzame leven mee.” Als het meezit kan De Twee Gebroeders over enkele weken weer draaien, na ruim twee jaar stilstand.
‘s Morgens vroeg wordt de straat al afgezet: de enorme kraan, nodig voor het verwijderen van de oude en het steken van de nieuwe wieken, heeft de hele breedte van de straat nodig om stabiel de tweeduizend kilo wegende wieken via de bovenzijde uit het centrale deel aan de as te hijsen. En laat in de middag de nieuwe er weer in. Door de vertraagde aankomst van de nieuwe wieken ligt het werk midden op de dag enkele uren stil. De firma Verbij uit Hoogmade is verantwoordelijk voor deze specialistische klus.
Plaatstaal Roeden vormen de basis van het wiekenkruis van een windmolen. Vroeger werden deze balken uit hout vervaardigd, nu is het gelast plaatstaal. In het geval van De Twee Gebroeders, uit 1872, gaat het om roeden van ruim 26 meter, voor vier wieken van ongeveer dertien meter. Eén roede weegt 2000 kg. Omdat de toppen van de wieken in hetzelfde vlak moeten staan - ze moeten sporen - is de binnenroede naar buiten toe krom.
Na het van bovenaf (!) plaatsen van de roeden wordt de komende periode het hekwerk aangebracht, gemaakt van speciaal, langzaam groeiend larikshout uit het hoge noorden hout. Nieuw is dat de wieken ook worden voorzien van ‘stroomlijnneuzen’, in de jaren dertig bedacht en ontwikkeld door de Chr. van Bussel uit Weert. Deze toevoeging laat de wieken sneller draaien bij minder wind.
Als de roeden door de askop gaan zitten ze met wiggen en keerklossen (klampen) vast in de askop van de gietijzeren bovenas. Dit zorgt ervoor dat het geheel niet door het wiekenkruis kan zakken.
Malen Nu de molen weer nieuwe wieken heeft – de vorige zijn in 1983 gestoken - kan er binnenkort ook weer graan worden gemalen, voornamelijk tarwe en rogge. Na ruim twee jaar draait De Twee Gebroeders binnenkort weer!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten