Het einde van de dierentuin is in zicht

In diergaarde Blijdorp hangt ergens een verzameling foto’s van de dierentuin toen – jaren dertig en zelfs ouder – en de dierentuin nu, zoveel mogelijk op dezelfde plek. Je ziet dan zaken die nu als volkomen onaanvaardbaar worden beschouwd. Ik herinner me zelf aangeklede chimpansees in diergaarde Blijdorp die aan tafel zitten te eten. Ara’s en kaketoes op een standaard, gelewiekt en met een ketting om een poot. Beertjes waarmee door een verzorger hand in hand wordt gelopen. Een verzorger stoer tussen twee olifanten En nog veel meer ‘ellende’.

Nu vinden we het ‘vermenselijken’ van wilde dieren ongepast. Wilde dieren zijn al enige tijd niet meer toegestaan in Nederlandse circussen. Dat compenseren ‘we’ dan wel weer met hondjes met een jasje en viervoeters in kinderwagentjes, maar dit terzijde.

In de loop der jaren kwam men tot het inzicht dat een tijger in een hok van enkele vierkante meters niet meer kan. Dieren moeten de ruimte krijgen zodat ze een meer natuurlijk gedrag kunnen vertonen. Voedsel wordt verstopt, allerlei materialen moeten voor afleiding zorgen. Ja, dat is allemaal beter. Dat nare ‘dierentuingedrag’ – eindeloos herhalende loopjes en bewegingen - zien we steeds minder tot helemaal niet meer.

Maar toch, maar toch. Ik was vandaag in diergaarde Blijdorp – waar ik in mijn schooltijd veel tijd doorbracht, als liefhebber en later ook als vakantiekracht bij de inmiddels afgebroken uitkijktoren, bij de fietsenstalling, kassa, uitgifte kinderwagens en als geldwisselaar bij de speeltuin – en ik dacht regelmatig: nee, zo zouden we niet met wilde dieren moeten omgaan. Bosrendieren leven in uitgestrekte naaldbosssen. Leeuwen achter glas? Krokodillen, die zullen weinig last hebben van hun gevangenschap. Gorilla’s, tijgers, okapi’s, giraffen en olifanten, vinden we het nog steeds goed om deze op te sluiten? En waarom sluiten we ze op?

Recent was ik in het Bayerische Wald. Daar zijn gebieden met dieren die dat gebied ook niet uit kunnen, maar die wel héél ruim van opzet zijn. Er zijn wolven, maar die zie je zeker niet elke dag. Dat geldt ook voor de lynxen en de bizons. Allemaal dieren die daar ook van nature thuishoren. Voor veel dierentuindieren geldt dat niet.

Mijn conclusie: de dierentuin heeft in deze opzet z’n langste tijd gehad. En ik kan er geen traan om laten.