Fietsroute Grenspark Kalmthoutse Heide

De route is iets meer dan dertig km, maar met er naartoe en terug fietste ik 53 km. Met accu, in de laagste stand. We hebben niet de normale februaritemperaturen, dus ik dacht: rijden maar, op deze mooiste dag van de week (dinsdag 20 februari jl.). 

Wat vooral opvalt zijn de enorme hoeveelheden water die je hier en daar tegenkomt. Bossen zijn op veel plekken praktisch onbegaanbaar!

Molen Johanna in Huijbergen is een bergmolen of beltmolen met bovenkruier. Een ronde stenen molen. Op de zandgronden, zoals in Huijbergen bouwde men vaak molens op een aarden wal of berg. Van de bovenkruiers is alleen het bovenste gedeelte, de kap met de wieken, draaibaar. Andere type molens, zoals de standaardmolen en de wipmolen hebben het nadeel dat de hele molen of de halve molen in de heersende wind gedraaid moeten worden.

Op initiatief van pastoor De Bie liet landbouwer/koopman Petrus Johannes Backx in 1862 de molen bouwen. Uit de verleende vergunning blijkt dat het ook de bedoeling was om de molen als oliemolen te gaan grbuiken. Backx zou twintig jaar op de molen blijven, met hulp van de uit Rucphen afkomstige inwonende knecht Jacobus van Beethoven. De gemeenteraad besloot in 1966 de molen aan te kopen. De molen is te bezichtigen. Info: hier.

Het Oorlogsmuseum Ossendrecht (in het voormalige Katholiek Militair Tehuis (KMT) voor dienstplichtigen) is een privémuseum, opgericht door Jan de Jonge. Jan heeft zijn hele leven (geb. 1943) souvenirs van de tweede wereldoorlog verzameld. Het verzamelen begon in en om het huis in Zeeland, maar ook bij zijn grootouders in Brabant. Het verzamelen is een ware passie geworden. Van het begin af aan heeft Jan er plezier in gevonden en heeft hij anderen laten genieten of ‘griezelen’ van zijn verzameling. In de beginjaren gebeurde dit vooral in de vorm van herdenkingstentoonstellingen.
Het is niet de bedoeling om van het museum een massa-attractie te maken. Bezoekers kunnen er een persoonlijke en leerzame rondleiding krijgen. Info: hier. 

De Koningin Wilhelminakazerne is in 1952 opgericht als Legerplaats Ossendrecht. Gelegen aan de Putseweg, enkele kilometers ten zuidoosten van Ossendrecht. Het was een militair opleidingscentrum voor dienstplichtige militairen. Ongeveer een derde van de rekruten kwam in Ossendrecht terecht, vooral zij die bij de artillerie en de luchtdoelartillerie geplaatst werden. In de jaren 70 van de 20e eeuw kwam in Ossendrecht het Commando Herhalingsoefeningen waar reservisten, voormalig dienstplichtigen afkomstig van de pantserinfanteriebataljons van het 1e Legerkorps, werden omgeschoold voor de (zelfstandige) infanteriebataljons van de territoriale sector.

Toen de dienstplicht in 1996 werd opgeschort betekende dat ook het einde van de kazerne. Einde 1997 werd het een AMC voor asielzoekers. Einde 2003 kwam ook daar een einde aan. Een klein deel van de gebouwen werd in gebruik genomen als politie-opleidingscentrum, inclusief schietbaan. De rest kwam leeg te staan en raakte in verval. Slechts voor het officiershotel werd nog een bestemming gevonden, en wel een opvangcentrum voor ex-verslaafden. In 2009 werden de leegstaande gebouwen gekraakt. Na een week vertrokken de krakers weer. Intussen neemt de natuur weer bezit van het steeds verder vervallende terrein.

In het grensplaatsje Putte liggen drie Joodse begraafplaatsen. Putte ligt deels in de Nederlandse provincie Noord-Brabant en deels in de Vlaamse provincie Antwerpen. De drie Joodse begraafplaatsen zijn genoemd naar de drie Joodse gemeenschappen in Antwerpen:

Frechie stichting, Noordweg

Machsike Hadass, Noordweg

Shomre Hadass, Putseweg

De begraafplaatsen liggen op Nederlands grondgebied in de gemeente Woensdrecht. Het totaal aantal begravenen is niet bekend, maar het zijn er tienduizenden. De begraafplaatsen zijn tezamen wel een hele straat lang en staan helemaal vol. Vanuit een vliegtuig op volle hoogte (ca. 10 km) zijn de drie begraafplaatsen nog goed te zien, zo groot zijn ze.

Putte vormde nooit een zelfstandige Joodse gemeenschap, maar viel onder Bergen op Zoom. Op de drie begraafplaatsen van Putte en op de Joodse begraafplaats van Bergen op Zoom zijn veel Belgische Joden begraven, omdat in België niet wordt gegarandeerd dat een begraafplaats eeuwig bewaard blijft.

Als je dit naast elkaar ziet staan weet je: dit moet België zijn. Hier geen aandacht voor het totaal van de bebouwde omgeving. Alle huizen met hekken afgesloten. 

Ook dit kan niet missen: zoiets zal in Nederland niet te vinden zijn. Gelukkig, voeg ik daar aan toe.

De Doodendraad, een overblijfsel uit de Eerste Wereldoorlog. De Doodendraad was een 332 kilometer lange draadversperring die tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitse bezetters van België werd aangelegd langs de grens tussen het bezette België en het neutrale Nederland.

In Duitse stukken werd de versperring officieel aangeduid als Grenzhochspannungshindernis. De versperring stond onder dodelijke elektrische spanning en moest verhinderen dat oorlogsvrijwilligers en Duitse deserteurs België ontvluchtten. Tevens moest het hekwerk verhinderen dat spionageberichten uit bezet gebied via Nederland geallieerde spionagediensten bereikten en diende het smokkel tegen te houden. De Draad kostte naar schatting vele honderden mensen het leven, maar kon niet voorkomen dat duizenden mensen op velerlei manieren de grens passeerden. Na de oorlog werd het dodenhek snel afgebroken.

Heerlijk, zo'n fietstochtje vanuit Wouw. Wat je allemaal tegenkomt!